Khinh khí cầu bí ẩn (tiếng Anh: Mystery airship) hoặc khinh khí cầu ma (phantom airships) là một loại vật thể bay không xác định được biết đến nhiều nhất từ ​​một loạt các bài báo bắt nguồn từ miền Tây và lan rộng sang miền Đông nước Mỹ trong khoảng thời gian cuối năm 1896 và đầu năm 1897.[1] Theo nhà nghiên cứu Jerome Clark, những vụ nhìn thấy loại khinh khí cầu này được báo cáo trên toàn thế giới trong những năm 1880 và 1890.[2] Các báo cáo về khinh khí cầu bí ẩn được coi là tiền thân văn hóa cho những câu chuyện hiện đại về UFO kiểu đĩa bay do người ngoài hành tinh điều khiển.[3] Các báo cáo về khí cầu điển hình liên quan đến trường hợp chứng kiến nguồn sáng không xác định vào ban đêm, nhưng những tài liệu chi tiết hơn đã viết về con tàu này có thể so sánh với một chiếc khí cầu điều khiển được. Các báo cáo về phi hành đoàn và phi công thường mô tả họ trông giống người, mặc dù đôi khi phi hành đoàn tuyên bố mình đến từ Sao Hỏa.[4] Người ta tin rằng những khinh khí cầu bí ẩn này là sản phẩm của một nhà phát minh hoặc thiên tài nào đó chưa sẵn sàng công khai kiến ​​thức về sự sáng tạo của mình.[5] Chẳng hạn, Thomas Edison được nhiều người suy đoán là kẻ đứng sau chiếc khinh khí cầu khả nghi đến mức vào năm 1897, ông "buộc phải đưa ra một tuyên bố mạnh mẽ bằng lời" nhằm từ chối trách nhiệm của mình.[6]Người ta thường lập luận rằng khinh khí cầu bí ẩn không có khả năng đại diện cho các chuyến bay thử nghiệm của những chiếc khinh khí cầu thực sự do con người chế tạo vì không có hồ sơ nào về các chuyến bay bằng khí cầu duy trì hoặc bay tầm xa thành công từ thời kỳ đó và "điều đó là không thể, chưa kể là phi lý, để giữ bí mật về điều đó."[3] Tuy nhiên, ngược lại, trên thực tế đã có một số khí cầu chức năng được sản xuất trước báo cáo năm 1896–97 (ví dụ, Solomon Andrews đã thực hiện chuyến bay thử nghiệm thành công chiếc "Aereon" vào năm 1863), nhưng khả năng của chúng hạn chế hơn nhiều so với khinh khí cầu bí ẩn. Reece[3] và những người khác[7] lưu ý rằng các tờ báo Mỹ đương đại của thời kỳ "báo chí vàng" có nhiều khả năng đăng tải các câu chuyện được bịa ra và các trò lừa bịp hơn là các nguồn tin tức hiện đại, và các biên tập viên của cuối thập niên 1800 thường mong người đọc hiểu rằng những câu chuyện như vậy là sai sự thật.[8] Hầu hết các nhà báo trong thời kỳ đó dường như không coi trọng các báo cáo về khinh khí cầu này, vì sau khi làn sóng lớn năm 1896–1897 vừa kết thúc, chủ đề này nhanh chóng không còn được công chúng biết tới nữa.[8] Các câu chuyện về khinh khí cầu chỉ nhận được sự chú ý sau khi các báo cáo trên báo năm 1896–1897 phần lớn được phát hiện lại vào giữa thập niên 1960 và giới điều tra UFO cho rằng khinh khí cầu này có thể đại diện cho tiền thân trước đó của những trường hợp nhìn thấy UFO sau Thế chiến II.[8]